Autor - Andrzej K. Piasecki prezentuje proces tworzenia polskiego samorządu, jego umocowania ustrojowe i prawne, zasady funkcjonowania oraz obszary kompetencji, ukazując je w szerszym kontekście rozwiązań w innych krajach Unii Europejskiej. Charakteryzuje również polityczny oraz społeczno-gospodarczy rozwój wspólnot lokalnych, skupiając się na instytucjach i normach, które je konstytuują, a także na ludziach i zjawiskach, które tworzą empiryczny obraz Polski lokalnej.
W pracy wykorzystano liczne źródła: akty normatywne, stenogramy, protokoły, dane statystyczne, artykuły prasowe, strony internetowe, a także dokumenty, wspomnienia i relacje, w tym również dotąd niepublikowane.